Hoe zorg je voor sterk leesbeleid?
Starten bij de lezende leerkracht
“Lezers maken lezers” is een bekende uitspraak van auteur en leesbevorderaar Aidan Chambers. Leesbeleid wint aan kracht als het team zelf ook jeugdliteratuur leest. Hoe iedere leerkracht een gemotiveerde leesbevorderaar kan worden, is dan ook een belangrijk onderwerp in een leesbeleidsplan.
Kiezen voor lezen
Het leesonderwijs structureel en duurzaam verbeteren vraagt om een gezamenlijke inzet. Kies er samen voor alles op alles te zetten om álle leerlingen de kans te geven vaardige en gemotiveerde lezers te worden. Dat kan alleen als lezen prioriteit krijgt binnen je school.
Deskundigheidsbevordering organiseren
De eigen leesmotivatie en de kennis en pedagogisch-didactische vaardigheden van leerkrachten met betrekking tot leesonderwijs en kinderboeken bepalen het succes van het leesbeleid. Een doordacht scholingsplan hoort thuis in een sterk leesbeleidsplan.
Koppeling maken met bestaande plannen
Het schoolplan en het bredere taalbeleid van een school zijn de basis voor een leesbeleidsplan. Wat staat er in het schoolplan en/of taalbeleidsplan al over lezen? En, waar is uitbreiding en koppeling nodig?
Ook heeft je school wellicht al een plan voor het werken aan digitale geletterdheid en burgerschap. Bekijk dan wat je daaruit mee kunt nemen naar je leesbeleidsplan.
Uitgaan van de kerndoelen Nederlands
De definitieve conceptkerndoelen Nederlands zijn vanzelfsprekend een belangrijk uitgangspunt voor jullie leesbeleid. Ze beschrijven de doelen waar je als basisschool aan moet werken.
Kiezen voor een evidence-informed aanpak
Met een evidence-informed aanpak kies je voor een effectieve werkwijze gebaseerd op kennis uit de wetenschap, de praktijk en de context van de school om je leesonderwijs in te richten.
‘Effectief leesonderwijs’ geldt als overkoepelende term voor een aantal samenhangende interventies in het leesonderwijs. Uitgangspunt daarbij is thematisch leesonderwijs, waarbij taal- en kennisontwikkeling hand in hand gaan. Het praten en schrijven over teksten en het werken met rijke teksten binnen een betekenisvolle, thematische context staan daarbij centraal. Een uitgebreide beschrijving van effectief leesonderwijs vind je onder meer bij de bouwstenen op lezeninhetpo.nl.
Samen beleid maken
Met (nieuw) leesbeleid wil je in elke groep verandering in gang zetten. Dat kan alleen als iedere leerkracht gehoord is, mee heeft kunnen praten en betrokken is bij het zoeken naar en uitproberen van een kansrijke aanpak.
Beginnen bij een goede analyse
Wat gaat er goed en wat niet? Wat doen we al en werkt dat? Tijd nemen om de bestaande situatie goed onder de loep te nemen, helpt bij het bepalen van de koers. Er zijn verschillende instrumenten voor het vaststellen van de beginsituatie, zoals de Leesscan, de monitor van de Bibliotheek op school, observaties van leerkrachten en inzichten op grond van het leerlingvolgsysteem.
Werken met een verbetercyclus
Een verbetercyclus is een cyclus van analyseren, plannen, uitvoeren, monitoren en evalueren, bijstellen en borgen. Zijn de doelen behaald? Welke acties hebben tot welke resultaten geleid? Wat willen we aan activiteiten behouden en vastleggen? Wat kan beter en hoe? Dat zijn belangrijke vragen voor het opstellen van duurzaam leesbeleid.
Werken met een leesteam
Met maar één of twee trekkers is het leesbeleid kwetsbaar. Een verdeling van taken en verantwoordelijkheden binnen een leesteam is een oplossing. In een leesteam zitten bij voorkeur de schoolleider, de leesdeskundige(n), de intern begeleider, de leesmediaconsulent vanuit de Bibliotheek en (op een grotere school) enkele leerkrachten. Zij zorgen samen – vanuit eigen kennis en kunde – voor het opstellen en bespreken van de plannen. Een leesteam waarborgt de continuïteit van het leesbeleid.
Partners erbij betrekken
De MR en het bestuur, bibliotheken en andere culturele instellingen, jullie leerlingen en hun ouders hebben zeker ideeën voor het vormgeven van het leesbeleid of kunnen bijdragen aan de uitvoering.